Blog #20: Doorgaan tot het gaatje

Recept voor een burn-out: Je hebt veel verantwoordelijkheidsgevoel. Je wil alles zo goed mogelijk doen. Je vindt dat je niet moet zeuren en niet moet opgeven en je hebt dus ook een flinke portie doorzettingsvermogen. Je zorgt goed voor de mensen om je heen, alleen loop je jezelf nogal voorbij.

En het gekke is, diep van binnen weet je dat eigenlijk wel. Al denk je misschien dat een burn-out iets voor watjes is en dat jij zelf niet zomaar opgeeft.

Tot het moment dat je lijf niet alleen wat subtiele signaaltjes geeft, zoals bijvoorbeeld last van je schouders, nek, rug, hoofdpijn, buikpijn… die kon je nog wel wegwuiven. Ineens zegt je lijf: ‘En nu ben ik er helemaal klaar mee, dat er niet naar me geluisterd wordt.’ Dat je dan paniekaanvallen krijgt, of je bed niet meer uit kunt, dat je lijf je niet meer kan dragen of dat je moet huilen om alles, om werkelijk alles en ook om niks.

Dan pas kom je erachter dat het al heel lang niet meer goed ging. Dat je al heel lang hup, die grens over ging. Dat je al heel lang signalen uit je lijf genegeerd had en je al heel lang, misschien al jaren deed waar je niet blij van werd.

Weekje rust, dan ben je wel weer de oude, is je eerste gedachte. En een week later denk, nou nog 1 extra week dan. Helaas, zo werkt het niet. Als je al jaren over dat streepje gegaan bent, is dat niet met een paar weken opgelost. Het hoge stressniveau op lange termijn zorgt voor een hoop gedoe in je hele systeem.

Allereerst is stress een natuurlijke reactie op gevaar en weten we dat er dan vechten, vluchten of bevriezen volgt. Er wordt adrenaline aangemaakt en daardoor spannen spieren zich aan, versnelt je hartslag en stijgt je bloeddruk. Als de dreiging blijft, wordt er cortisol aangemaakt, zodat je je emoties extra goed onthoudt. Het soort dreiging maakt niet uit, vroeger was dat een wolf in het bos en nu wellicht een vervelend mailtje van je collega of een bericht van een ontevreden klant.

Als je vaak stress ervaart, wordt er veel cortisol aangemaakt en dat beschadigt je hippocampus, die juist de aanmaak van cortisol hoort te remmen. 

“De hippocampus speelt een belangrijke rol bij de opslag van informatie in het geheugen, de ruimtelijke oriëntatie en het controleren van gedrag dat van belang is voor de overleving..” ¹

Als je hippocampus niet meer goed werkt, is het dus niet vreemd dat je geheugen- en concentratieproblemen krijgt. Je vergeet afspraken, maakt onnodige fouten en dat verhoogt de stress natuurlijk weer.

Langdurige stress leidt ook tot verlies van grijze massa in de prefrontale cortex. Dat gebied regelt het nemen van beslissingen, sociaal gedrag, emotionele responsen. De reflexen op prikkels worden sterker, waardoor overgevoeligheid ontstaat en je door kleine prikkels al een flinke stress reactie krijgt.

Deze opsomming van gevolgen van langdurige stress is lang niet volledig.

Een weekje rust gaat je dus niet veel helpen en na een burn-out duurt het echt wel lang voordat je weer op een acceptabel niveau kunt functioneren. De vraag is of je dat wil in de baan waarin je bent opgebrand?

En dan de tips die je van alle kanten toegestopt krijgt. Niet alleen van de mensen om je heen, maar ook van de professionals. Ik kreeg van mijn Arbo arts te horen: ‘je moet gewoon niet zo negatief denken.’ Tja, dank u. Kan ik niks mee.
Van de psycholoog kreeg ik allerlei mentale opdrachten mee, die vooral ervoor moesten zorgen dat ik zou herkennen wanneer de stress opliep en welke rustmomenten ik kon inbouwen. Allemaal leuk en aardig en tot op zekere hoogte helpt het. Echter, diep in mij zat nog steeds de oorzaak (vast meer dan 1) die niet werd belicht. Trauma’s uit de jeugd, zoals je niet gezien en begrepen voelen. De conclusies die mijn innerlijk kind daaruit trok en die overtuigingen en patronen vormen die je hele leven met je meegaan. Tot je daar wel het licht op laat schijnen en deze doorleeft en bij de bron aanpakt. Deze dingen aanpakken met je hele lijf, dus niet alleen met je hoofd, maar samen met je hart- en buikbrein.

Die oorzaken aanpakken is denk ik de beste tip die ik je kan meegeven. Duik in je verleden. Dat vergt flink wat lef, want het is behoorlijk eng aangezien je bepaalde dingen niet voor niets hebt weggestopt. En het lucht vervolgens echt op!

Ik hoop dat jij nog niet zover bent, dat je uitvalt op je werk. Je hoeft natuurlijk niet te gaan wachten tot je echt opgebrand bent, voordat je de 2.0 versie van jezelf gaat ontdekken: Voorkomen is beter dan genezen. Als je je leven zo kunt in richten, dat het voor jou ideaal is, dan kun je jezelf daarmee heel wat ellende besparen.

Soms is het lastig om te bedenken wat jij nou eigenlijk écht leuk vindt en hoe je dan je leven zou willen inrichten.
Met het traject Passie Profiel kan ik je daarmee helpen.

Ik ga je niet vertellen wat je zou moeten doen. Ik ga je helpen om de antwoorden stap voor stap uit jezelf te halen, door je drie breinen (hoofd, hart, buik) goed uit te lijnen en samen te laten werken, zodat het ook echt goed gaat voelen en je kunt stoppen met twijfelen. Dat geeft veel meer vertrouwen dan wanneer iemand anders jou vertelt wat bij je past.